Vestinghuys kreeg nieuwe collectie met een goed verhaal
STEENBERGEN – Nieuw in het Vestinghuys in Steenbergen: de ambtspenning die nooit kwijt was, maar wel gevonden is. Dat klinkt als een mysterie en dat is precies wat het is. Met dank aan ‘Smerdieker’ Sjaak Jasperse kwam vandaag de zilveren penning van de ambtsketting na een halve eeuw terug thuis terwijl slechts een handjevol mensen weet dat hij ooit kwijt was. De omstandigheden waaronder dit verhaal tot stand kwam, zijn zo mogelijk nog raadselachtiger…
Voor wie niet weet wat een ambtspenning is: Het is het belangrijkste onderdeel van de ambtsketen die burgemeesters dragen bij bijzondere gelegenheden. Zoals bijvoorbeeld de jaarlijkse lintjesregen, het uitreiken van de erepenning of wanneer een honderdjarige gefeliciteerd moet worden uit naam van de gemeente Steenbergen. Aan de ene kant van de penning staat het Rijkswapen, aan de andere kant het wapen van de gemeente Steenbergen. Sinds de herindeling zijn daar de namen van de zes kernen die deze gemeente vormen aan toegevoegd.
‘Koester wat de aarde bewaarde’
Het is begin jaren ’70 wanneer Sjaak Jasperse uit Sint Maartensdijk opgeroepen wordt voor militaire dienst en op de Veluwe terechtkomt. Al snel komt het gesprek met dienstmaten uit op hobby’s. In het geval van Sjaak: de archeologie. Als kind trok hij er al op uit met zijn vader om de schatten uit het verleden aan de bodem te onttrekken. Daarbij geïnspireerd door dr. Jaap Renaud, een grootheid in de archeologische wereld, van wie Jasperse de uitspraak “Koester wat de aarde bewaarde” altijd zou onthouden en navolgen.
Ronde schijf
Soldaat Jasperse is niet de enige in zijn lichting met een voorliefde voor de archeologie. Al snel leert hij soldaten uit alle windstreken kennen die zijn interesse voor het begraven verleden deelden. Een van hen levert hem op een dag een doosje met bodemvondsten. Wie het was en waar de scherven ooit gevonden waren, dat weet Sjaak niet.
Eén artefact uit de doos trekt zijn belangstelling. Een ronde schijf van aangekoekte klein. Sjaak gaat ermee aan de slag en tot zijn grote verrassing komt er uit het omhulsel een zilveren ambtspenning van de gemeente Steenbergen.
‘Hij trok wit weg’
Jasperse zoekt contact met toenmalig gemeentearchivaris Albert Delahaye die schriftelijk antwoordt dat wat de Zeeuw gevonden denkt te hebben, nooit een ambtspenning van de gemeente Steenbergen kan zijn. De kous is daarmee voor de gemeente Steenbergen afgedaan maar niet voor de vasthoudende Zeeuw die zich enkele jaren later op de bonnefooi meldt in het stadhuis van Steenbergen waar burgemeester Derksen op dat moment de scepter zwaait. “Op het moment dat ik daar binnenstapte, liep hij net voorbij dus ik sprak hem direct aan. Ik zal het gezicht van die man toen ik de penning liet zien, nooit meer vergeten. Hij trok wit weg en vroeg: ‘Hoe kom je daaraan? Heeft mijn vrouw die aan je meegegeven?’”
Naar huis
Jasperse kan hem geruststellen dat mevrouw Derksen er niets mee te maken. De mannen komen tot overeenstemming dat de Zeeuw het kleinood in bewaring houdt. Derksen voegt er aan toe: “Wanneer ik de mijne ooit kwijtraak, kom ik bij je terug.”
En zo blijft de ambtspenning de daaropvolgende vijftig jaar lang zorgvuldig bewaard door Sjaak Japserse. Tot hij op een dag via Facebook tegen de aankondiging van het boek ‘750 Steenbergche Weetjes’ loopt dat heemkundekring De Steenen Kamer ter gelegenheid van het Jubileumjaar uitgaf. Hij schaft het boekje aan, is er van onder de indruk en besluit na overleg met vrouw en kinderen dat het tijd is om de penning naar huis te brengen.
Sjaak zoekt contact met Robert Catsburg, secretaris van de Steenen Kamer, die in eerste instantie zijn twijfels heeft bij het verhaal. “Ik wist niet beter of er is maar één ketting en één penning.” Uit de archieven van de gemeente bleek echte al snel dat de bewering van Jasperse ‘the real deal’ is.
In bruikleen
De terugkeer van de verloren penning kon niet op een beter moment gebeuren. In dezelfde periode kreeg de gemeente namelijk bericht dat oud-burgemeester van de voormalige gemeente Dinteloord & Prinsenland, de heer Schout was overleden. Bij zijn afscheid, de laatste dag voor de herindeling van 1 januari 1997, kreeg hij het eresieraad in bruikleen voor de rest van zijn leven. Nu daar na 91 jaar een eind aan was gekomen, keerde ook dit terug naar de gemeente Steenbergen.
Mislukt exemplaar
Nu deze twee verhalen zo mooi samenkwamen, besloot de gemeente er een collectie omheen te creëren en die toe te voegen aan het Vestinghuys in de Gummaruskerk. Zodoende “verbinden de ambtskettingen de geschiedenis die we met elkaar delen”, aldus kabinetschef John Nijssen. In een vitrine zijn nu zowel de ambtskettingen van de voormalige gemeenten Dinteloord & Prinsenland en Nieuw-Vossemeer te zien evenals de nooit verloren maar toch gevonden penning van de gemeente Steenbergen. Een tweede losse penning is een mislukt exemplaar uit het begin van de 20ste eeuw. Toenmalig burgemeester Jan Hoogendoorn keek op zekere dag eens goed naar de keten rond zijn nek en kwam tot de ontdekking dat de zeemeerminnen in het wapen allebei de verkeerde kant opkeken. Een fout die snel hersteld werd.
Knipoog
Burgemeester Ruud van den Belt die samen met Sjaak Jasperse en Robert Catsburg de nieuwe vitrine onthulde, sprak een dankwoord uit naar de vinders. “We komen nog steeds meer te weten over de rijke geschiedenis van Steenbergen.” En met een knipoog naar de heer Jasperse: “We zullen deze penning langer en zorgvuldiger bewaren van mijn voorganger.”
Openingstijden
De tentoonstelling het Vestinghuys is te bezoeken tijdens openingstijden van de Gummaruskerk. In de maanden juni tot en met augustus zijn de openstellingstijden op alle woensdag tot en met zaterdag tussen 10:00 en 16:00 uur. In april en mei wordt de openstelling uitgebreid, dan gaat de Gummaruskerk op genoemde dagen al om 10:00 uur open. En in de zomermaanden juni tot en met augustus komt er ook een openstelling op donderdagen, eveneens van 10:00 tot 16:00 uur.
Groepsrondleidingen – ook buiten de reguliere opstellingstijden – kunnen worden aangevraagd via het e-mailadres: j.gelten@home.nl.
[ door Dasja Abresch ]
